Odmiedniczkowe zapalenie nerek lub zakażenie górnych dróg moczowych u dzieci: objawy i leczenie.

Twoje dziecko ma gorączkę, nie znosi jej tak dobrze jak podczas przeziębienia, jest bardzo zmęczone, ma dreszcze i nie ma innych objawów infekcji. Może mieć odmiedniczkowe zapalenie nerek. Co powinienem zrobić, jeśli mam infekcję dróg moczowych z gorączką?

Co to jest odmiedniczkowe zapalenie nerek?

Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest zakażeniem układu moczowego, które dotyka nerki (nerek). Nazywa się to zakażeniem “górnych” dróg moczowych, podczas gdy zapalenie pęcherza moczowego, które dotyka tylko pęcherza, nazywa się zakażeniem “dolnych” dróg moczowych.

Kiedy należy podejrzewać odmiedniczkowe zapalenie nerek?

Objawy, które powinny prowadzić do diagnozy to:

• wysoka gorączka, pomiędzy 38,5 a 40°, często z towarzyszącymi dreszczami;
• wielkie zmęczenie.

Kiedy dziecko jest starsze, może skarżyć się na pieczenie przy sikaniu, częste oddawanie moczu z naglącym parciem i/lub ból pleców. Mocz może być mętny i cuchnący.
U małych dzieci objawy ze strony układu moczowego nie występują, a rozpoznanie odmiedniczkowego zapalenia nerek stawia się zwykle na podstawie wysokiej gorączki, często z dreszczami, zimnymi dłońmi i stopami bez innej przyczyny medycznej.
Ważne jest, aby wiedzieć, że czasami odmiedniczkowe zapalenie nerek może powodować niską, przerywaną (np. tylko wieczorem), ale długotrwałą gorączkę. Badanie moczu powinno być zatem wykonane w przypadku gorączki trwającej dłużej niż 3 dni i niewyjaśnionej inną przyczyną w badaniu klinicznym.
U noworodków, odmiedniczkowemu zapaleniu nerek może nie towarzyszyć gorączka, ale może dawać bardziej dyskretne objawy: słaby przyrost masy ciała, utrzymująca się żółtaczka, itp.

Odmiedniczkowe zapalenie nerek – jak postawić diagnozę?

Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest infekcją bakteryjną, która wymaga leczenia ratunkowego. Dlatego ważne jest, aby szybko skonsultować się z lekarzem.
Najlepiej, jeśli przyniesiesz ze sobą niewielką ilość moczu pobranego na krótko przed konsultacją i przechowywanego w chłodnym miejscu. Gdy dziecko jest czyste, mocz zbiera się na środku strumienia po niewielkim miejscowym umyciu wodą z mydłem. Gdy dziecko jest zbyt małe, mocz można zbierać za pomocą sterylnych woreczków kupowanych w aptekach.
Za pomocą paska do badania moczu lekarz szuka obecności białych krwinek (leukocytów) i azotynów (pośrednia oznaka obecności zarazków). Jeśli masz w domu paski do badania moczu, możesz również wykonać test samodzielnie. Uwaga: paski nie mogą być przeterminowane, a odczyt musi być dokonany po 2 minutach. Jeśli odczyt nastąpi zbyt późno, wiarygodność interpretacji jest zagrożona. Pasek moczu nie jest wiarygodny u niemowląt poniżej 3 miesiąca życia, u których należy natychmiast wykonać analizę laboratoryjną.
Jeśli wynik testu jest negatywny, nie jest to odmiedniczkowe zapalenie nerek. Jeśli jeden lub oba obszary bagnetu są pozytywne, najlepiej przeprowadzić badanie cytobakteriologiczne moczu w laboratorium. W przypadku stwierdzenia obecności zarazka badana jest jego wrażliwość na antybiotyki (antybiogram) w celu dostosowania kuracji antybiotykowej.
Bardzo ważne jest, aby analizę moczu przeprowadzać w doskonałych warunkach. Jeśli nie przeprowadzono dobrego czyszczenia miejscowego z użyciem mydła lub roztworu antyseptycznego, jeśli mocz nie został pobrany do laboratorium lub pozostawiony w temperaturze pokojowej na kilka godzin, testy mogą być fałszywie pozytywne, a dzieci mogą być leczone bez powodu.
Należy uważać na przykład na testy, które wykrywają kilka zarazków. Często jest to zwykłe plamienie, a nie zakażenie dróg moczowych. Jeśli lekarz nie może się z tobą skontaktować, powinieneś udać się na pogotowie, aby nie opóźniać diagnozy i leczenia.

Co powoduje odmiedniczkowe zapalenie nerek?

Najczęstszą przyczyną odmiedniczkowego zapalenia nerek jest escherichia coli (w 60-90% przypadków). Za odmiedniczkowe zapalenie nerek mogą być odpowiedzialne również inne drobnoustroje (enterokoki).
Drobnoustroje przedostają się z krocza do pęcherza moczowego, a następnie czasami do nerki (nerek), zwłaszcza gdy w drogach moczowych występują nieprawidłowości, takie jak refluks pęcherzowo-moczowodowy lub przeszkoda w odpływie moczu.
U chłopców wąski napletek lub rozległe zrosty mogą być również czynnikami sprzyjającymi rozwojowi zakażenia dróg moczowych. Jednak u większości dzieci z odmiedniczkowym zapaleniem nerek nie stwierdza się żadnych wad rozwojowych.

Jak leczy się zakażenie dróg moczowych?

Konieczne jest szybkie leczenie antybiotykami. Często podaje się go dożylnie przez 48 godzin (72 godziny u niemowląt) z doustnym przekaźnikiem przez 8 dni, ale w niektórych przypadkach będzie kontynuowany dożylnie przez łącznie 10-14 dni. W zależności od wieku i stanu klinicznego dziecka może ono zostać przyjęte do szpitala w celu rozpoczęcia leczenia lub nie.
Lekarz często rozpoczyna antybiotykoterapię przed uzyskaniem ostatecznych wyników badania, które trwają kilka dni, aby nie opóźniać postępowania. Następnie przepisuje “probabilistyczną” kurację antybiotykową, którą w razie potrzeby dostosowuje do ostatecznych wyników kilka dni później.

Czy konieczne jest wykonanie dodatkowych badań?

Badanie ultrasonograficzne nerek jest zawsze wykonywane w ciągu kilku dni po zakażeniu, aby poszukać ewentualnych powikłań lub wad rozwojowych. W zależności od wyników badania USG mogą być konieczne inne badania, aby zakończyć ocenę.

Odmiedniczkowe zapalenie nerek – środki zapobiegawcze.

Niektóre gesty i porady mogą zmniejszyć ryzyko zakażenia układu moczowego:

• pij wystarczającą ilość wody;
• sikaj regularnie (co najmniej 5 do 6 razy dziennie);
• leczyć wszelkie zaparcia;
• zadbaj o właściwą higienę miejscową: miękkie mydło o neutralnym pH, wycieranie od przodu do tyłu u dziewczynek;
• szukaj oznak niestabilności pęcherza.